Μουσείο ΡIK - διάσωση πολιτισμικού υλικού

Το Μουσείο περιλαμβάνει έκθεση, με πλήρη τεκμηρίωση, του πιο σημαντικού υλικού, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση στο πέρασμα των χρόνων. Εκτός από τον τεχνικό εξοπλισμό ο οποίος ήταν αναγκαίος για την παραγωγή και μετάδοση του ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δημιουργίας του ΡΙΚ, στο Μουσείο εκτίθενται και δεκάδες άλλα μουσειακά αντικείμενα, μέσα από τα οποία καταγράφεται κατά τρόπο μοναδικό, η ιστορική πορεία του Ιδρύματος και των παραγωγών του.  
Ως  τέτοια είναι η πρώτη κάμερα που χρησιμοποιήθηκε στους τηλεθαλάμους του ΡΙΚ, τα πρώτα μουσικά όργανα τα οποία συνόδευσαν και ανέδειξαν σπουδαίους Κύπριους καλλιτέχνες, τις πρώτες κούκλες που αποτέλεσαν την πρώτη παραγωγή κουκλοθεάτρου σε κυπριακή τηλεόραση, τα αυθεντικά κοστούμια τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε σειρές που άφησαν εποχή, τα μικρόφωνα με τα οποία μεταδόθηκαν ιστορικά γεγονότα και πολλά άλλα. 

Μιλώντας στη  δημοσιογραφική διάσκεψη ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΡΙΚ, Θανάσης Τσώκος ανέφερε ότι η δημιουργία του Μουσείου, έχει σκοπό και στόχο την προστασία, αξιοποίηση, ανάδειξη και έκθεση της υπό διαμόρφωση συλλογής ιστορικών εκθεμάτων του ΡΙΚ. Μια συλλογή, πρόσθεσε, που περιλαμβάνει και εκθέματα από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του Κυπριακού Ραδιοφώνου (1953) και της Κυπριακής Τηλεόρασης (1957) στον τόπο μας.  
Παράλληλα, σημείωσε, επιδιώκει  την επαφή του κόσμου με την ιστορία του ΡΙΚ. Την ίδια την ιστορία της Κύπρου με την οποία η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση είναι ταυτισμένη, αλλά και τη δημιουργία υποδομών με στόχο την εκπαίδευση, τη μελέτη και τη ψυχαγωγία των νέων. Επιδίωξη του ΡΙΚ, ανέφερε ο κύριος Τσώκος, είναι η ένταξη του Μουσείου Ραδιοτηλεόρασης ΡΙΚ, σε ένα διεθνές δίκτυο μουσείων για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση και θα αξιοποιήσει το χώρο του κτηρίου του Αρχείου ΡΙΚ, το Στούντιο 3, αλλά και το “Θεατράκι Ανδρέα Χριστοφίδη” για τη δημιουργία διαδραστικών πρωτοποριακών προγραμμάτων και δράσεων.  

Με την ευκαιρία αυτή ο  Πρόεδρος του Δ.Σ του ΡΙΚ, κάλεσε όλους όσοι διατηρούν στις προσωπικές τους συλλογές αντικείμενα ή άλλο υλικό που αφορούν την ιστορία του ΡΙΚ, να τα παραδώσουν στη Διεύθυνση του Ιδρύματος καθώς στόχος είναι να αποτελέσουν και αυτά, μέρος μιας ενιαίας ενότητας εκθεμάτων του Μουσείου Ραδιοτηλεόρασης ΡΙΚ, ως αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας του τόπου μας και της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης.             
Ο κύριος Τσώκος ανακοίνωσε ότι τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου Ραδιοτηλεόρασης ΡΙΚ θα τελέσει  ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης στις 22 Ιουνίου 2016.

Παρουσιάζοντας τα εκθέματα, η Ανώτερη Λειτουργός Ραδιοφωνικών και Μουσικών Προγραμμάτων, Προϊστάμενη  της Υπηρεσίας Αρχείου, Φοίβια Σάββα ανέφερε ότι σημαντική θέση στο εκθεσιακό υλικό του Μουσείου κατέχουν και χρηστικά αντικείμενα τα οποία σχετίζονται με τα τραγικά γεγονότα του 1974: τα πρωτότυπα κείμενα των Δελτίων Ειδήσεων με τα οποία περιγράφετο το προσφυγικό πρόβλημα τις ημέρες της τουρκικής εισβολής, το ιστορικό διάγγελμα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου από την Πάφο (σε ήχο και σε έντυπη μορφή) το απόγευμα της 15ης Ιουλίου 1974,  καθώς και η ομιλία του κατά την επιστροφή του στην Κύπρο, τον Δεκέμβριο του ιδίου χρόνου. Εκτίθεται επίσης και η περίφημη μηχανή ηχογράφησης των μηνυμάτων προς τους εγκλωβισμένους, δεδομένου ότι για πολλά χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα, το ΡΙΚ αποτελούσε τον μοναδικό δίαυλο επικοινωνίας των ελεύθερων με τις κατεχόμενες περιοχές.   
Το Μουσείο Ραδιοτηλεόρασης ΡΙΚ φιλοδοξεί να καταστεί σύντομα διαδραστικός χώρος επισκέψεων για μαθητές, σπουδαστές, άτομα και οργανωμένα σύνολα, τα οποία θα έχουν την ευκαιρία μέσα από τα εκθέματά του να γνωρίσουν όχι μόνο την ιστορία της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης του τόπου, αλλά και της ίδιας της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Κύπρου στο σύνολό της.

Ανάμεσα στο υλικό του αρχείου είναι και τα ακόλουθα:

•     Κάμερα στούντιο μαυρόασπρης εικόνας
Κάμερα στούντιο μαυρόασπρης  εικόνας, η γνωστή PYE, η οποία χρησιμοποιείτο από τους πρώτους κινηματογραφιστές του ΡΙΚ κατά τη δεκαετία του 1950. Η συγκεκριμένη κινηματογραφική μηχανή είχε χρησιμοποιηθεί και  για τα γυρίσματα του πρώτου τηλεπαιχνιδιού, παραγωγής ΡΙΚ, «Απαντήστε παιδιά», με παρουσιαστή τον Φρίξο Πετρίδη. Στο πετυχημένο τηλεπαιχνίδι της δεκαετίας του 1960, λάμβαναν μέρος μαθητές από ολόκληρη την Κύπρο, που χωρίζονταν σε δύο ομάδες με τις ονομασίες «Ευαγόρας» και «Ονήσιλος».

•     Κινηματογραφική κάμερα Ampex με τριπόδι
Η πρώτη έγχρωμη ηλεκτρονική  κάμερα εγγραφής βίντεο, η οποία  πρωτολειτουργεί στο ΡΙΚ την  δεκαετία του 1980. Χρησιμοποιήθηκε για  πρώτη φορά για την κάλυψη της επίσημης επίσκεψης του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ανδρέα Παπανδρέου στην Κύπρο. (Φεβρουάριος 1982).

•     Πρωτότυπα κείμενα  δελτίου ειδήσεων
Τα πρωτότυπα κείμενα  του Δελτίου Ειδήσεων του ΡΙΚ  σε ιστορικές στιγμές: ο ξεριζωμός  των προσφύγων και οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης μερικές μόνο μέρες μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Η έναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών στο Λήδρα Πάλας, κύρια είδηση των ξένων πρακτορείων.Τον Δεκέμβριο του 1974 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επιστρέφει στην Κύπρο και δεκάδες χιλιάδες λαού σπεύδει να τον υποδεχτεί. Το σημαντικό αυτό γεγονός αποτελεί την πρώτη είδηση του δελτίου μας.

•     Τόμος εφημερίδας «Νέος  Κυπριακός Φύλαξ» (έτος 1925)
Από τα παλαιότερα δείγματα του κυπριακού Τύπου: Ο «Νέος  Κυπριακός Φύλαξ» εκδίδετο στην Λευκωσία από την δεκαετία του 1920 και αποτελούσε εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα. Κορυφαία είδηση στην έκδοση της 6ης Μαΐου 1925 αποτελεί ασφαλώς η ανακήρυξη της Κύπρου ως αποικία της Βρετανίας.

•     Τόμος εφημερίδας «Ελευθερία» (έτος 1956 ΣΕΠ-ΔΕΚ)
23 Σεπτεμβρίου 1956. Ο  απαγχονισμός των Στ. Μαυρομμάτη, Μιχ. Κουτσόφτα και Α. Παναγίδη  αποτελεί την κύρια πρωτοσέλιδη  είδηση στην ιστορική καθημερινή  εφημερίδα «Ελευθερία».

•     Βιβλίο «Ο Μακάριος στην εξορία»
Στα αρχεία του ΡΙΚ  διαφυλάχθηκε ένα από τα σπάνια αντίτυπα της μετάφρασης του βιβλίου «Ο Μακάριος στην εξορία» του Philip S. Le Geyt (1957). Το βιβλίο, το οποίο περιγράφει τα γεγονότα της εξορίας του Μακαρίου στις Σεϋχέλλες, μεταφράστηκε στην ελληνική από τον Ανδρέα Χριστοφίδη, αλλά η κυκλοφορία του απαγορεύθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο.

•     Χειρόγραφο ιστορικό διάγγελμα Αρχ. Μακαρίου / Μικρόφωνο, Μίξερ ήχου, Ενισχυτής (Amplifier) του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού Πάφου
Το πρωΐ της 15ης  Ιουλίου 1974 η κανονική ροή του ραδιοφώνου του ΡΙΚ αντικαταστάθηκε με στρατιωτικά εμβατήρια. Με την εκδήλωση του πραξικοπήματος, τόσο οι εγκαταστάσεις του Ιδρύματος, όσο και το πρόγραμμα, τέθηκαν υπό τον έλεγχο των πραξικοπηματιών. Η αντίσταση στα τεκταινόμενα προήλθε σχεδόν αμέσως από την Πάφο και τον εκεί εργαζόμενο τεχνικό του ΡΙΚ Νίκο Νικολαΐδη. Από τον «Ελεύθερο Ραδιοσταθμό της Πάφου» μεταδίδεται λίγο αργότερα το ιστορικό διάγγελμα Μακαρίου, το οποίο διαφυλάσσεται και στην έντυπη μορφή του. Εδώ και ο υπόλοιπος τεχνικός εξοπλισμός, καθώς και φωτογραφίες από τον Ραδιοσταθμό και τον δημιουργό του.      

•     Κοστούμι από την  σειρά παραγωγής ΡΙΚ «Πέτρος ο Α’»
Αυθεντικό κοστούμι από  την μεγάλη τηλεοπτική παραγωγή του  ΡΙΚ «Πέτρος Α΄» την δεκαετία του ΄90. Πρόκειτο για την πλέον πολυπρόσωπη και φιλόδοξη σειρά της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, με πλειάδα ηθοποιών και κομπάρσων. Έργο του Πάνου Ιωαννίδη σε σκηνοθεσία Ανδρέα Κωνσταντινίδη και  ενδυματολογική επιμέλεια του Στέφανου Αθηαινίτη.

•     Πιάνο
Το ιστορικό πιάνο  του ΡΙΚ το οποίο χρησιμοποιείτο από την δεκαετία του 1960 για ηχογραφήσεις στους τηλεθαλάμους μας, αλλά και για τις τηλεοπτικές ζωντανές εκπομπές. Οι Στέλιος Αργύρης, Μιχαλάκης Γιασεμίδης και Μάριος Μελετίου συνέδεσαν το όνομά τους με το συγκεκριμένο μουσικό όργανο.  Συνόδευσε επίσης στα πρώτα τους βήματα γνωστούς Κύπριους καλλιτέχνες, που αργότερα διακρίθηκαν στο δισκογραφικό στερέωμα.

•     Τύμπανα και αναλόγιο με πεντάγραμμο
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δημιουργίας του, το Ραδιοφωνικό  Ίδρυμα Κύπρου διακρίθηκε και στον χώρο της μουσικής δημιουργίας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 συστάθηκε η Ορχήστρα Εγχόρδων, με μαέστρο τον πρωτοπόρο συνθέτη και μουσικό παιδαγωγό Γιάγκο Μιχαηλίδη. Στα χρόνια εκείνα ανάγονται και τα συγκεκριμένα τύμπανα. Πεντάγραμο με νότες σε αναλόγιο.

•     20 αυθεντικές  κούκλες για το Κουκλοθέατρο  του ΡΙΚ
Ποιό μικρό παιδί  πριν από τα τραγικά γεγονότα του 1974 δεν γνώριζε την Παρλαπίπα  και την Ζαχαρούλα, τις αγαπημένες ηρωΐδες του πρώτου τηλεοπτικού  κουκλοθεάτρου στην τηλεόραση του  ΡΙΚ! Η σειρά, κάτω από τον γενικό τίτλο «Οι ιστορίες του παππού του γνωστικού» μεταδίδετο την περίοδο 1973-1974. Ακολούθησε η δεύτερη παιδική σειρά, επίσης με τις κούκλες μινιατούρες, «Στη χώρα των παραμυθιών» την διετία 1975-1976. Η σκηνοθεσία και τα κείμενα ανήκαν στον Κύρο Ρωσσίδη, ενώ τις κατασκευές των κούκλων επιμελούντο ο Μίκης Φοινικαρίδης, ο Στέφανος Αθηαινίτης και η Ηρώ Ρωσσίδου.