Τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ δεν σημειώνουν επαρκή πρόοδο όσον αφορά τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των επιπτώσεών της στην υγεία έως το 2030, σύμφωνα με έκθεση επιδόσεων που έστειλε σήμερα η Κομισιόν στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Συγκεκριμένα, η Κομισιόν αναφέρει ότι "η αξιολόγηση των πρώτων προγραμμάτων μέτρων των κρατών μελών για τον έλεγχο των ατμοσφαιρικών εκπομπών διαπιστώνει ότι η εφαρμογή των νέων ευρωπαϊκών κανόνων για τον καθαρό αέρα χρειάζεται βελτίωση" και καλεί τα κράτη μέλη "να εντείνουν τις προσπάθειές τους σε όλους τους τομείς για να εξασφαλίσουν ότι οι πολίτες τους αναπνέουν καθαρό αέρα, προλαμβάνοντας αναπνευστικές νόσους και πρόωρους θανάτους λόγω της εισπνοής μολυσμένου αέρα".

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο η Κομισιόν σε ειδικό κεφάλαιο σημειώνει ότι "δεν τήρησε την προθεσμία αναφοράς της 1ης Απριλίου 2019, υποβάλλοντας το NAPCP (εθνικό σχέδιο) στις 24 Μαΐου 2019".

Όμως "το κράτος μέλος συμμορφώνεται με τη διάταξη και τη δομή του κοινού μορφότυπου (εκτελεστική απόφαση ΕΕ2018/1522)" και "παρέχεται όλο το ελάχιστο περιεχόμενο εκτός από την περιγραφή της μη γραμμικής τάσης που προβλέπεται μεταξύ 2020 και 2025, η οποία δεν αναφέρεται".

Αναλυτικά,  "οι προβλέψεις του NAPCP δείχνουν ότι η Κύπρος σχεδιάζει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις για μείωση εκπομπών 2020-29 και 2030 και μετά για όλους τους ρύπους της NECD (National Emissions Ceilings Directive - Εθνική οδηγία για τα ανώτατα όρια εκπομπών) ", αναφέρει η Κομισιόν.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Κομισιόν, "οι προβολές NAPCP είναι οι ίδιες με τα δεδομένα προβολών που υποβάλλονται χωριστά από την Κύπρο σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 του NECD". Έτσι, και στις δύο περιπτώσεις, το προβλεπόμενο περιθώριο συμμόρφωσης είναι σχετικά χαμηλό για τις δεσμεύσεις μείωσης εκπομπών 2020-29 για NOx και NMVOC (πτητικές οργανικές ενώσεις εκτός μεθανίου) και για το 2030 και μετά για SO2, NMVOC και PM2.5 (Σωματιδιακή ύλη με αεροδυναμική διάμετρο 2,5 μικρόμετρα ή μικρότερη) .

"Λόγω αυτής της προβλεπόμενης συμμόρφωσης με υφιστάμενα μέτρα, η Κύπρος δεν υποχρεούται να εξετάσει επιπλέον PaMs ούτε να επιλέξει πρόσθετα PaM για υιοθέτηση".

Σε σχέση με τους ρύπους, οι τρέχουσες και συνεχιζόμενες βασικές πηγές εκπομπής είναι η παραγωγή ενέργειας (SO2, NOx και PM2.5) καύση στη βιομηχανία (PM2.5) οδικές μεταφορές (NOx και PM2.5) χρήση διαλυτών (NMVOC) και γεωργία (NH3).

Η επισκόπηση του εθνικού σχεδίου διαπιστώνει ότι οι υπάρχοντες δράσεις στοχεύουν καλά στη μείωση των εκπομπών από την παραγωγή ενέργειας, τις οδικές μεταφορές και τη γεωργία.

"Ο ενεργειακός τομέας είναι υπεύθυνος για σημαντικές εκπομπές SO2, NOx και PM2.5 και έτσι τα πρόσθετα μέτρα στο πλαίσιο του NECP θα πρέπει επίσης να συμβάλλουν στην περαιτέρω μείωση αυτών των ρύπων", καταγράφει η Κομισιόν. 

Τα θετικά σημεία από την εξέταση του NAPCP για την Κύπρο είναι:

- η λεπτομερής περιγραφή των τρεχουσών δράσεων μαζί με την εφαρμοστέα νομοθεσία της ΕΕ παρέχει μια καλή βάση για την κατανόηση της προόδου που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα για τη μείωση των εκπομπών στον αέρα και τη χρήση γραφικών για να αποδειχθεί τέτοια πρόοδος χρόνο και ανά τομέα.

- η συνοχή μεταξύ του NAPCP και του NECP αποδεικνύεται με την προγραμματισμένη συμπερίληψη των πρόσθετων PaM που θα συμπεριληφθούν στο τελικό NECP (δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2020). Ανεξάρτητα από τα θετικά σημεία, ο κίνδυνος μη συμμόρφωσης βάσει σεναρίου είναι υψηλός κίνδυνος για μείωση των εκπομπών από το 2030 και μετά.

Πηγή: (ΚΥΠΕ/ΘΑ/ΓΒΑ)