Ευρώ: Μπορεί να «εκθρονίσει» το δολάριο;

Χρησιμοποιείται από 340 εκατομμύρια πολίτες σε 19 κράτη μέλη της Ε.Ε. Το ευρώ είναι το νόμισμα στο οποίο γίνονται οι δεύτερες περισσότερες συναλλαγές στον κόσμο. Στην ετήσια ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, κάλεσε την Ε.Ε. να οδηγήσει το ευρώ να γίνει παγκόσμιο νόμισμα και να ανταγωνιστεί το δολάριο.

Οι Ευρωπαίοι θεωρούν το ευρώ ως ένα από τα βασικά σύμβολα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόλα για πολλές επιχειρήσεις στην Ευρώπη, το δολάριο είναι το νόμισμα που χρησιμοποιείται συνήθως στις συναλλαγές. Θα εξετάσουμε πώς το ευρώ μπορεί να καλύψει τη διαφορά και να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του δολαρίου.

Το 2016, περισσότερες από τις μισές εισαγωγές στην Ε.Ε. από χώρες που δεν ανήκουν σ' αυτήν τιμολογήθηκαν σε δολάρια. Την ίδια στιγμή, το ένα τρίτο των αγαθών που μπήκαν στην Ε.Ε. τιμολογήθηκαν σε ευρώ.

Οι τρεις τομείς στους οποίους κυριαρχεί το δολάριο είναι η ενέργεια, οι πρώτες ύλες και οι μεταφορές. Όσον αφορά στην ενέργεια, το 80% των ευρωπαϊκών εισαγωγών τιμολογούνται και πληρώνονται σε δολάρια, παρόλο που οι προμήθειες έρχονται κυρίως από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.Αυτό μεταφράζεται σε 240 δις ευρώ από το συνολικό λογαριασμό ενέργειας της τελευταίας πενταετίας.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τις πρώτες ύλες και τις αγορές βασικών προϊόντων διατροφής. Στον τομέα των μεταφορών σχεδόν όλες οι τιμολογήσεις στην κατασκευή αεροσκαφών γίνονται σε δολάρια. Η εικόνα είναι αντεστραμμένη στις εξαγωγές: περίπου το ήμισυ των αγαθών που εξήχθησαν από τις 28 χώρες της Ε.Ε. τιμολογούνται σε ευρώ, ενώ το 1/3 σε δολάρια.

Η μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κυκλοφόρησε το 2016 κατέδειξε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις τιμολογούν λιγότερο σε ευρώ. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην Ε.Ε είναι πιο πρόθυμες να χρησιμοποιήσουν το κοινό νόμισμα; Η Σάρλοτ Καν πήγε στο λιμάνι της Αμβέρσας, από όπου εξάγονται πολλά ευρωπαϊκά αγαθά σε όλο τον κόσμο.

Οι σοκολάτες είναι το πιο διάσημο εξαγώγιμο προϊόν του Βελγίου. Κάθε χρόνο 8.000 τόνοι σοκολάτας που παράγονται στα βελγικά εργοστάσια οδεύουν προς 100 περίπου χώρες του κόσμου. Ο Ντέιβιντ Βερμέρ είναι διευθυντής ασιατικών αγορών της Ένωσης Βελγικής Σοκολάτας:

«Ένα πιο διεθνοποιημένο ευρώ θα σήμαινε σίγουρα πιο μεγάλη ανάπτυξη για τις επιχειρήσεις μας αλλά και για άλλες ευρωπαϊκές εταιρίες, γιατί θα μας έκανε πιο ανταγωνιστικούς σε σχέση με τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Θα έκανε ακόμη ευκολότερη τη διαδικασία πωλήσεων».

Το ένα πέμπτο περίπου της παραγωγής βελγικής σοκολάτας εξάγεται στην Ασία:

«Στις εμπορικές μας συναλλαγές με την Ασία, χρησιμοποιούμε πάντα ευρώ. Είναι μια δική μας εταιρική πολιτική, γιατί είναι πιο εύκολο για μας σε επίπεδο διαχείρισης» συμπληρώνει ο Ντέιβιντ Βερμέρ:

Στην Ε.Ε., περίπου οι μισές εξαγωγές έχουν συνομολογηθεί σε ευρώ, ενώ το ένα τρίτο σε δολάρια.:

«Τι κερδίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από την χρήση του δολαρίου σε όλο τον πλανήτη; Το εμπόριο είναι ένας πολύ σημαντικός τομέας, υπό αυτή την έννοια. Το να τιμολογείς τα εμπορεύματά σου στο δικό σου νόμισμα σε βοηθά τόσο στις εισαγωγές, όσο και στις εξαγωγές. Βοηθά ιδιαίτερα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Καταρχάς, εξαλείφει τον κίνδυνο του ξένου συναλλάγματος. Δεύτερον, τις βοηθά οικονομικά, γιατί οι εμπορικές πιστώσεις και κάθε είδους χρηματοδότηση στο εθνικό σου νόμισμα είναι πιο βολικές» επισημαίνει ο Φρανσέσκο Παπάντια από το Ινστιτούτο Μπρίγκελ.

Το λιμάνι της Αμβέρσας είναι το δεύτερο πιο σημαντικό ευρωπαϊκό λιμάνι στη μεταφορά αγαθών και το 11ο παγκόσμια. Έχει στρατηγική θέση στη Βόρεια Θάλασσα. Το λιμάνι της Αμβέρσας είναι το μέρος από όπου οι βελγικές σοκολάτες αλλά και πολλά άλλα αγαθά που έχουν παραχθεί στην Ευρώπη θα φύγουν για να εξαχθούν στον υπόλοιπο κόσμο. Αν το κοινό νόμισμα χρησιμοποιούνταν πιο εκτεταμένα στην υφήλιο, δεν θα επωφελούνταν οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς; Δηλαδή, δεν θα είχε περισσότερη ανάπτυξη η Ευρώπη;

Ο διεθνής ρόλος του ευρώ δεν υπολογίζεται όμως μόνο μέσω των εμπορικών συναλλαγών. Επιχειρήσεις και ξένες κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το ευρώ σε χρεωστικούς τίτλους. Στα τέλη του 2017, περισσότερο από το 20% της έκδοσης χρεωγράφων στις διεθνείς αγορές έχουν γίνει σε ευρώ. Και μετά υπάρχουν και τα συναλλαγματικά αποθέματα των ξένων κεντρικών τραπεζών, όπου το ευρώ αντιπροσωπεύει το 20%.

Συνέντευξη με τον Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο

Κατευθυνόμαστε στη Ρίγα της Λετονίας για να μιλήσουμε με τον άνθρωπο που είναι υπεύθυνος για το ευρώ.

Σάσα Βακούλινα, Euronews:

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ποσοστό του δολαρίου στα συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών μειώνεται, ενώ το ποσοστό του ευρώ αυξάνεται.Μαζί μου στην εκπομπή είναι ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, Βάλντις Ντομπρόβσκις. Τι κρύβεται πίσω από αυτά τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης του ΔΝΤ;

Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο:

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που παίζουν ρόλο. Εντούτοις, νομίζω ότι είναι μια ένδειξη ότι παρά τη νεαρή ηλικία του, το ευρώ είναι μόλις 20 ετών, είναι ένα πετυχημένο νόμισμα, ένα ισχυρό νόμισμα σε όλο τον κόσμο. Και ένας άλλος παράγοντας που παίζει ρόλο είναι ότι έχουμε δει πολλές μονομερείς ενέργειες εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών τα τελευταία χρόνια, όσον αφορά στο εμπόριο, στις συναλλαγές που βασίζονται στο δολάριο. Όλα αυτά μπορούν να διευκολύνουν την πορεία προς το ευρώ.

Σάσα Βακούλινα, Euronews:

Στην τελευταία της ανακοίνωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει ότι η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης αλλά και της Τραπεζικής Ένωσης θα βοηθήσει στην ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ.

Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο:

Αυτός είναι ένας από τους παράγοντες. Τον χρησιμοποιούμε ως βάση για περισσότερες στοχευμένες δράσεις. Γιατί είναι ξεκάθαρο, ότι για να είναι το ευρώ διεθνώς ισχυρό, πρέπει πρώτα από όλα να είναι ισχυρό εντός της επικράτειάς του. Και γι' αυτό είναι στην ατζέντα μας η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η ολοκλήρωση της ένωσης των αγορών κεφαλαίου. Και έχουμε επίσης προτάσεις για το πώς θα ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα της ευρωζώνης και των οικονομιών της.

Σάσα Βακούλινα, Euronews:

Η Επιτροπή έχει εκπονήσει αρκετές στοχευμένες μελέτες που δείχνουν πώς θα αυξηθεί ο διεθνής ρόλος του ευρώ σε συγκεκριμένους τομείς. Θα είχε νόημα αν εισάγατε κάποιες ρυθμίσεις ή πιέζατε τις επιχειρήσεις να χρησιμοποιήσουν περισσότερο το ευρώ;

Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο:

Πρώτα από όλα θέλουμε να ενδυναμώσουμε τον διεθνή ρόλο του ευρώ. Δεν νομίζω ότι μπορούμε να πιέσουμε τις επιχειρήσεις εκτός Ευρώπης να επιλέξουν το ευρώ. Είναι δική τους δουλειά να αποφασίσουν. Εκτός Ευρώπης μπορούν να χρησιμοποιήσουν το δολάριο ή άλλα τοπικά νομίσματα. Είναι δική τους επιλογή. Η δική μας προσέγγιση δεν είναι τόσο να αλλάξουμε τα πράγματα, μέσω της νομοθεσίας, αλλά να δημιουργήσουμε τα σωστά κίνητρα για όσους συμμετέχουν στην αγορά αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για να καταλάβουν ότι μπορούν να βασίζονται στο ευρώ και ότι μπορούν να προστατεύονται από μονομερείς ενέργειες, όπως αυτές που κάνουν τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες σε μια σειρά περιπτώσεων. Μπορούν όμως ακόμη και να χρησιμοποιήσουν ως όπλο τις συναλλαγές τους σε δολάρια, ως μέσο επιρροής.

Πηγή: Euronews