Στα “χαρακώματα” Γερμανία-Τουρκία - τα αίτια

Και το χειρότερο; Κάνεις δεν σπεύδει να κατευνάσει τα πάθη και να λειτουργήσει “πυροσβεστικά” με τις ηγεσίες των δυο χωρών να ρίχνουν συνεχώς “λάδι” στην φωτιά.

Η κόντρα Άγκυρας-Βερολίνου οδηγείται στα άκρα φαίνεται μετά τις πρόσφατες συλλήψεις ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γειτονική χώρα, μεταξύ αυτών και ενός Γερμανού, του Πέτερ Στόϊντερ.

Πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο στην αντιπαράθεση που μαίνεται την τελευταία περίοδο ανάμεσα στον Βερολίνο και την Αγκυρα. Είχε προηγηθεί η απόφαση της Γερμανίας να αποσύρει τα γερμανικά στρατεύματα και να μην χρησιμοποιεί πλέον τη βάση του Ιντσιρλίκ για τις επιχειρήσεις της.

Κάπως έτσι, ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι δηλώσεων κι ανακοινώσεων εκατέρωθεν, οι οποίες μπλέκουν στον ρητορικό τους αχταρμά τα γεωπολιτικά, τον τουρισμό, τα εξοπλιστικά, την οικονομία, μέχρι και... την Ανατολική Γερμανία.

Η αφορμή για τον νέο γύρο διενέξεων

Η σταγόνα που "ξεχείλισε" το ποτήρι ήταν, για το Βερολίνο, η πρόσφατη σύλληψη του Γερμανού πολίτη Πέτερ Στόιντερ, ακτιβιστή για τα ανθρώπινα δικαιώματα, από τις τουρκικές αρχές.

Ο Στόιντερ συνελήφθη μαζί με άλλους ακτιβιστές, με την κατηγορία ότι ενισχύουν την τρομοκρατία. Είχε προηγηθεί η σύλληψη τον περασμένο Φεβρουάριο, με παρόμοιες κατηγορίες, του Γερμανού δημοσιογράφου τουρκικής καταγωγής Ντενίζ Γιουτσέλ.

Επικαλούμενη δημοσιογραφικές πηγές, η γερμανική εφημερίδα Bild ανέφερε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν πρότεινε στη Γερμανία την ανταλλαγή του Γιουτσέλ με δύο Τούρκους πρώην στρατηγούς, που έχουν ζητήσει άσυλο από το Βερολίνο και κατηγορούνται για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα της 16ης Ιουλίου του 2016. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ – το οποίο απέφυγε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ–, η γερμανική κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.

Ο Σόιμπλε... σέρνει το χορό: Η Τουρκία μου θυμίζει Ανατολική Γερμανία

Ο γερμανός ΥΠΟΙΚ ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να... ταρακουνήσουν τα νερά στις τουρκογερμανικές σχέσεις, ενθουμούμενος μέχρι και την Στάζι, την θρυλική αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας και παρομοιάζοντας -λίγο έως πολύ- τον Ερντογάν με τον Ερικ Χόνεκερ!

«Η Τουρκία συλλαμβάνει αυθαίρετα (πολίτες) και δεν τηρεί τις ελάχιστες προξενικές προϋποθέσεις. Αυτό μου θυμίζει πως ήταν παλιά η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας. Όποιος ταξίδευε εκεί γνώριζε καλά πως εάν του συμβεί κάτι δεν μπορεί κανείς να τον βοηθήσει. Εάν η Τουρκία δεν εγκαταλείψει αυτά τα παιχνιδάκια -όπως και με την επίσκεψη Γερμανών βουλευτών στην αεροπορική βάση του Ικονίου- θα πρέπει να πούμε στους πολίτες ότι ταξιδεύουν στην Τουρκία αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τον κίνδυνο, να πούμε ότι δεν μπορούμε να σας εγγυηθούμε τίποτα πλέον» είπε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην εφημερίδα Bild.

Επίσης και ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εσωτερικών Χάικο Μάας δήλωσε κάτι ανάλογο στην Bild: «Ένα πράγμα είναι σαφές: όποιος ταξιδεύει στην Τουρκία δυστυχώς δεν κάνει διακοπές σε ένα κράτος δικαίου».

Oι δηλώσεις Σόιμπλε έγιναν μια μέρα μετά την έκδοση από την Γερμανία ταξιδιωτικής οδηγίας για την Τουρκία, με την οποία το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών συνιστά «εξαιρετική προσοχή» σε όσους προτίθενται να ταξιδέψουν στην χώρα αυτή.

Μετά τον τουρισμό, "χτύπημα" και στην οικονομία

Σκληρά μέτρα, που εντείνουν την οικονομική πίεση στην Αγκυρα, ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ως απάντηση στη σύλληψη Γερμανών πολιτών από τις τουρκικές αρχές το τελευταίο διάστημα.

«Θα πρέπει οι πολιτικές μας προς την Τουρκία να πάνε σε μια νέα κατεύθυνση, ώστε εκείνοι που είναι υπεύθυνοι στην Αγκυρα να καταλάβουν ότι οι επιλογές τους συνεπάγονται συνέπειες», δήλωσε ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, ο οποίος αναγκάσθηκε να διακόψει τις θερινές διακοπές του μετά την όξυνση στις σχέσεις των δύο χωρών.

Αφού τόνισε ότι η «νέα κατεύθυνση» έχει την έγκριση της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δήλωσε ότι η Γερμανία θα μιλήσει με τους εταίρους της στην Ε.Ε. σχετικά με τις φιλοδοξίες της Τουρκίας να γίνει μέλος της Ε.Ε.

Πάντως, τόνισε πως δεν μπορεί να προσβλέπει σε συνομιλίες για την επέκταση της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία, ενώ εξέδωσε νέα ταξιδιωτική οδηγία που προειδοποιεί για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι Γερμανοί στην Τουρκία.

«Τον τελευταίο καιρό ένας ορισμένος αριθμός Γερμανών στερήθηκε την ελευθερία για λόγους ή για χρονική περίοδο που δεν είναι αντιληπτοί», σημείωσε.

Επιπλέον, ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ κατέστησε σαφές ότι το Βερολίνο δεν μπορεί πλέον να εγγυηθεί τις επενδύσεις γερμανικών εταιρειών στην Τουρκία. H Γερμανία είναι η κύρια χώρα προέλευσης τουριστών στην Τουρκία, πάνω και από τη Ρωσία, ενώ αντιπροσωπεύει έναν από τους βασικούς εμπορικούς εταίρους της.

Μπαράζ κυρώσεων εξοπλιστικού χαρακτήρα από το Βερολίνο

Δημοσίευμα της Bild υποστηρίζει επίσης ότι η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να παγώσει τις αποστολές όπλων προς την Τουρκία, εξαιτίας της διένεξης των δύο χωρών για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, ο προσωπάρχης της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, δεν θέλησε να επιβεβαιώσει ούτε και να διαψεύσει την πληροφορία. Δεν απέκλεισε όμως τοενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων κατά της Τουρκίας μετά την αναφορά στο ενδεχόμενο επιβολής οικονομικών κυρώσεων κατά της Αγκύρας.

«Θα εξετάζουμε σε κάθε στάδιο εάν είναι αναγκαία η επιβολή νέων μέτρων», δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF, τονίζοντας ότι ο αναπροσανατολισμός της γερμανικής πολιτικής απέναντι στην Άγκυρα αποτελεί μία μακροπρόθεσμη διαδικασία. Λίγη ώρα αργότερα, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας επιβεβαίωσε πως εξετάζεται η εφαρμογή όλων των οπλικών προγραμμάτων με την Τουρκία.

Εάν επιβεβαιωθεί το πάγωμα της αποστολής όπλων, θα πρόκειται για μια ακόμη πιο σαφή κλιμάκωση στην ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών, συμμάχων στο ΝΑΤΟ, σχολιάζει το Γαλλικό πρακτορείο.

Σημειώνεται πως έπειτα από το μαζικό πογκρόμ που ακολούθησε την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου, η Γερμανία σταμάτησε τις εξαγωγές «περιστρόφων, πυρομαχικών και ανταλλακτικών» προς την Τουρκία, εξαιτίας των ανησυχιών μήπως χρησιμοποιηθούν στις επιχειρήσεις καταστολής κατά των αντιπάλων του τουρκικού καθεστώτος.

Αγκυρα: "Είστε ανεύθυνοι, αδικαιολόγητοι και κακόβουλοι"

Σχολιάζοντας τις ανακοινώσεις Γκάμπριελ, ο Ιμπραήμ Καλίν, εκπρόσωπος Τύπου του προέδρου Ερντογάν, τις χαρακτήρισε «ατυχείς» και «ανεύθυνες», εκτιμώντας ότι πρόκειται για «επένδυση εσωτερικής πολιτικής, ενόψει των γερμανικών εκλογών» του Σεπτεμβρίου.

Και πριν καλά καλά... στεγνώσει το σάλιο στο στόμα του Καλίν, εμφανίστηκε και ο ίδιος ο '"Σουλτάνος" Ερντογάν, τονίζοντας πως δεν θα φοβηθεί τις απειλές της Γερμανίας.

Σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή ο Ερντογάν συνέστησε στη Γερμανία «να συνέλθει», ενώ είπε επίσης πως η ταξιδιωτική οδηγία που εξέδωσε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών για την Τουρκία είναι αδικαιολόγητη και κακόβουλη και πως η γερμανική κυβέρνηση πρέπει να απολογηθεί για τους τρομοκράτες στους οποίους η χώρα προσφέρει καταφύγιο, όπως είπε.

Ο Ερντογάν τόνισε πως η χώρα του δεν θα φοβηθεί από τις «απειλές» της Γερμανίας και υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία τις τουρκικής δικαιοσύνης, απαντώντας στις επικρίσεις του Βερολίνου.

«Δεν μπορούν να μας φοβίσουν με αυτές τις απειλές», είπε ο Ερντογάν, ο οποίος πρόσθεσε πως η «τουρκική δικαιοσύνη είναι πιο ανεξάρτητη» από τη δικαιοσύνη στη Γερμανία.

Επιπλέον, ο Ερντογάν, σε νέες του δηλώσεις κάλεσε την Κυριακή το Βερολίνο " να μην ανακατεύεται στις εσωτερικές υποθέσεις" της χώρας του.

"Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ανακατεύεται στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας" είπε ο Ερντογάν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Κωνσταντινούπολη, όταν ρωτήθηκε για τις πρόσφατες γερμανικές επικρίσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία -κι απαντώντας ουσιαστικά στον πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ ο οποίος σε μια συνέντευξή του που μεταδόθηκε πριν λίγες ώρες από τη δημόσια τηλεόραση ZDF τόνισε πως "δεν μπορούμε να αποδεχτούμε αυτά που συμβαίνουν στην Τουρκία".

Η προοπτική επιβολής οικονομικών μέτρων φαίνεται ότι ανησυχεί τη γερμανική ηγεσία που τις τελευταίες ημέρες προσπαθεί να καθησυχάσει τους Γερμανούς επενδυτές. Μεταξύ άλλων, διαψεύστηκαν δημοσιογραφικές πληροφορίες που ανέφεραν ότι υπάρχει μια λίστα με 68 γερμανικές εταιρείες ή με στελέχη εταιρειών που κατηγορούνται από την Τουρκία ότι παρέχουν υποστήριξη στην "τρομοκρατία".

"Δεν υπάρχει ούτε έρευνα, ούτε δίωξη σε βάρος γερμανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία. Αυτές οι πληροφορίες είναι ψευδείς, λανθασμένες, είναι μυθεύματα. Δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο" διαβεβαίωσε σήμερα ο Ερντογάν.

Λάβρος ο Σταϊνμάιερ

«Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να κόψει και να ράψει της χώρα στα μέτρα του. Οι εναπαμείναντες εξ όσων ασκούν κριτική ή κάνουν αντιπολίτευση φυλακίζονται και φιμώνονται», είπε ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Στάινμάιερ σε συνέντευξή του στο δεύτερο δημόσιο ραδιοτηλεπτικό δίκτυο ZDF, η οποία θα μεταδοθεί το βράδυ της Κυριακής. Ως εκ τούτου, η κριτική η οποία ασκείται από την γερμανική κυβέρνηση είναι ορθή, διότι «δεν μπορούμε να ανεχτούμε αυτά που συμβαίνουν στην Τουρκία. Είναι θέμα αυτοεκτίμησης», τόνισε ο Γερμανός Πρόεδρος.

Ο κ. Στάινμάιερ χαιρέτισε επίσης την ανοικτή επιστολή -και στα τουρκικά- του υπουργού Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ που απηύθυνε προς τους Τούρκους οι οποίοι ζουν στη Γερμανία, από τις στήλες της λαϊκής εφημερίδας Bild: «Μπορώ να φανταστώ ότι η πικρία των τριών εκατομμυρίων Τούρκων είναι πολύ μεγάλη όταν βλέπουν πως οι γέφυρες οι οποίες χτίστηκαν από πολλούς γκρεμίζονται από την Άγκυρα. Είναι πραγματικά πικρό και επομένως ήταν αναγκαίος ένας καλός λόγος προς τον τουρκικής καταγωγής πληθυσμό», ο Πρόεδρος της Γερμανίας.

Επιτέλους, μια κατευναστική φωνή

Η μοναδική ψύχραιμη δήλωση που ακούστηκε τα τελευταία 24ωρα ήταν από τον υπουργό Οικονομίας της Τουρκίας, Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί.

“Οι γερμανικές επενδύσεις στην Τουρκία είναι πλήρως διασφαλισμένες τόσο από την ίδια την κυβέρνηση της Άγκυρας όσο και από τους νόμους της χώρας”, έσπευσε να διαβεβαιώσει ο υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας σε μια προσπάθεια να ανακόψει την ολοένα αυξανόμενη διπλωματική κρίση που έχει προκύψει με τη Γερμανία.

«Όλες οι γερμανικές επενδύσεις στην Τουρκία είναι 100% εγγυημένες από την τουρκική κυβέρνηση, το τουρκικό κράτος και τους νόμους», δήλωσε ο Ζεϊμπεκτσί σε συνέντευξη που έδωσε το βράδυ της Πέμπτης στο Reuters.

«Η κρίση μεταξύ της Τουρκίας και της Γερμανίας είναι προσωρινή αλλά μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην οικονομία. Η Γερμανία πρέπει να ξανασκεφτεί τα όσα έχει πει», προειδοποίησε.

Στη συνέντευξή του ο Ζεϊμπεκτσί αναφερόμενος σε άρθρο της εφημερίδας Die Zeit είπε επίσης ότι η Τουρκία δεν έδωσε στο Βερολίνο λίστα με τις εταιρείες που φέρονται να έχουν σχέσεις με την απόπειρα πραξικοπήματος που έγινε πέρυσι.

Η εφημερίδα Die Zeit ανέφερε ότι οι τουρκικές αρχές επέδωσαν πριν αρκετές εβδομάδες στο Βερολίνο έναν κατάλογο με 68 γερμανικές εταιρείες, μεταξύ αυτών η Daimler και η BASF, τις οποίες κατηγορούν ότι συνδέονται με τον Γκιουλέν, τον οποίο η Άγκυρα κατηγορεί για το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016.

Πηγή:The Toc