Παράλληλα για να βοηθήσει τις χώρες εκτός ΕΕ, που αυτή τη στιγμή φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων, η ΕΕ έχει ακόμη θεσπίσει ένα σύστημα για την υποδοχή προσφύγων, από τις εν λόγω χώρες απευθείας σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Αυτό λαμβάνει χώρα κυρίως μέσω της συνεργασίας της ΕΕ με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR), η οποία συμβάλλει στην επανεγκατάσταση των προσφύγων απευθείας από τους καταυλισμούς στους οποίους διαμένουν.
Σημειώνεται ακόμη ότι η ΕΕ συνεισφέρει μέσω χρηματοδότησης, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Ειδικότερα εντός της ΕΕ και λόγω της προσφυγικής κρίσης που εντάθηκε το 2015, η χρηματοδότηση ανήλθε στα 7,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2015-2017. Επίσης, η ΕΕ παρέχει αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια σε χώρες εκτός ΕΕ, ώστε να τις βοηθήσει να ενισχύσουν τις κοινωνίες τους για να αντιμετωπίζουν τους δύσκολους καιρούς και να στηρίξουν την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων.
Τι προβλέπει ο Κανονισμός του Δουβλίνου
Ο ακρογωνιαίος λίθος του συστήματος ασύλου της ΕΕ είναι ο κανονισμός του Δουβλίνου, ο οποίος καθορίζει ποια χώρα της ΕΕ είναι υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση αιτήσεων διεθνούς προστασίας. Ο κανονισμός του Δουβλίνου θέτει τα κριτήρια και τους μηχανισμούς που καθορίζουν ποιο κράτος μέλος της ΕΕ είναι αρμόδιο για την εξέταση μιας αίτησης χορήγησης ασύλου. Βασική αρχή του κανονισμού είναι ότι η αρμοδιότητα εξέτασης μιας αίτησης βαραίνει κατά κύριο λόγο το κράτος μέλος που μετείχε σε μεγαλύτερο βαθμό στην είσοδο του αιτούντος στην ΕΕ, δηλαδή στις περισσότερες περιπτώσεις το κράτος μέλος πρώτης εισόδου.
Το σύστημα που δημιουργήθηκε το 2003, δε προέβλεπε τη διανομή των αιτήσεων ασύλου μεταξύ των κρατών μελών. Για αυτόν τον λόγο το 2015, όπου ο αριθμός των προσφύγων που εισήλθαν στην ΕΕ αυξήθηκε, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία αντιμετώπισαν μεγάλες δυσκολίες στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και των αιτήσεων ασύλου.
Ως εκ τούτου τον Απρίλιο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα «μηχανισμό δίκαιης μεταχείρισης», ο οποίος θα προσδιορίζει αυτόματα πότε μια χώρα αναγκάζεται να διεκπεραιώσει δυσανάλογο αριθμό αιτήσεων ασύλου. Ο προσδιορισμός θα γίνεται σε σχέση με το μέγεθος και τον πλούτο μιας χώρας. Αν μια χώρα δέχεται δυσανάλογα μεγάλο αριθμό αιτήσεων όλοι οι νέοι αιτούντες σ’ αυτήν την χώρα (ανεξάρτητα από την εθνικότητα) θα μετεγκαθίστανται.
Επισημαίνεται ότι η θέση του Ευρωκοινοβουλίου είναι η εξής:
Η χώρα στην οποία ο αιτητής ασύλου φθάνει πρώτα δεν θα είναι πλέον αυτόματα υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση της αίτησης ασύλου.
Οι αιτούντες άσυλο με πραγματική σύνδεση με μια συγκεκριμένη χώρα της ΕΕ πρέπει να μεταφέρονται εκεί.
Όσοι δεν έχουν σύνδεση με μια χώρα της ΕΕ πρέπει να μοιράζονται δίκαια μεταξύ όλων των κρατών μελών. Οι χώρες που αρνούνται να συμμετάσχουν στη μεταφορά αιτητών ασύλου ενδέχεται να χάσουν τα κονδύλια της ΕΕ.
Πρέπει να ενισχυθούν τα μέτρα ασφαλείας και όλοι οι αιτητές ασύλου πρέπει να καταγράφονται κατά την άφιξή τους με τα δακτυλικά τους αποτυπώματα και να ελέγχονται στις σχετικές βάσεις δεδομένων της ΕΕ.
Πρέπει να ενισχυθούν οι διατάξεις για τους ανηλίκους και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες οικογενειακής επανένωσης.
Η Θέση του ΕΚ όσον αφορά την κρίση
Από το 2015, η μεγαλύτερη εισροή προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αποκάλυψε αδυναμίες στο σύστημα ασύλου της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο ζήτησε μια γενική επανεξέταση προκειμένου να διασφαλιστεί ένα ισχυρό και δίκαιο σύστημα για το μέλλον. Πριν από τη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28-29 Ιουνίου 2018, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να καταλήξουν σε κοινή θέση σχετικά με την μεταρρύθμιση του Συστήματος του Δουβλίνου, ώστε να αρχίσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του τον Νοέμβριο του 2017.
Σε ομιλία του στη Βιέννη στις 19 Ιουνίου 2018, ο πρόεδρος του ΕΚ Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε: "Η μετανάστευση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ενώ σε συζήτηση στο Κοινοβούλιο μια εβδομάδα πριν, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν τους ηγέτες της ΕΕ να προχωρήσουν στην αναθεώρηση των κανόνων του Δουβλίνου.
Πηγή: Ευρωκοινοβούλιο
